Landelijke sterfte konijnen als gevolg VHD
In Nederland komen regelmatig uitbraken voor van twee zeer besmettelijke en gevaarlijke konijnenvirussen.
Myxomatose (konijnenziekte)
Myxomatose wordt veroorzaakt door een virus (het myxomavirus, dat hoort bij de pokkenvirussen). Myxomatose wordt met name verspreid door stekende insecten zoals vlooien, muggen en vliegen. Ook is besmetting via direct contact met besmette dieren of materialen mogelijk.
Symptomen
De tijd tussen besmetting en de eerste symptomen (=incubatietijd) is enkele dagen tot 2 weken. De kenmerken van deze ziekte zijn: zwellingen van de oogleden, mond, neus, oren, poten, anus en geslachtsorganen. Doordat de oogleden erg gezwollen raken kan het konijn niet meer zien en wordt als het ware blind. (Wilde) konijnen vormen zo een gemakkelijke prooi voor roofdieren.
Er kunnen knobbels ontstaan in de huid (myxomen), voornamelijk op de oren, rond de mond en op de rug. Na enkele dagen ontstaat er vaak een longontsteking waaraan het konijn zal overlijden. De ziekte komt vooral tijdens de zomer en vroege herfst voor.
Therapie
Als uw konijn myxomatose krijgt, is de enige therapie: hem zo goed mogelijk verzorgen. Zorg dat het konijn blijft eten, ga het eventueel dwangvoeren. Bestrijd de bijkomende bacteriële infecties met antibioticum en oogzalf. Geef het konijn pijnstillers en zorg voor een goede warme huisvesting. Het kan weken tot maanden duren voordat het konijn volledig genezen is.
VHD (Viral Haemorrhagic Disease/RHD)
VHD is een zeer besmettelijke en vaak dodelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een calicivirus. Het virus is afkomstig uit China en komt sinds 1993 in Nederland voor en tast voornamelijk de lever aan. Deze virusziekte wordt overgebracht via direct contact met andere konijnen, water, urine, mest of besmet materiaal (zoals kooien en drinkflesjes), door het eten van besmette groenten (vers geplukt gras) en via stekende insecten. Ook kunt u het virus zelf overdragen via uw kleding of schoenen. Het is aangetoond dat het virus wel tot 3 maanden op kleding kan overleven! Het virus kan tot ernstige ziekte en sterfte leiden bij konijnen (zie symptomen), maar is niet gevaarlijk voor mensen of andere gezelschapsdieren zoals honden, katten, cavia’s en andere knaagdieren. Er zijn twee varianten van het RHD virus, het klassieke RHD virus en sinds eind 2015 een variant van dit virus; de RHD2. Het is belangrijk te weten welke virusvariant verantwoordelijk is voor een uitbraak/sterfgeval. De tijd die verstrijkt tussen het tijdstip van besmetting en het overlijden van het konijn is bij een RHD2-infectie langer (gemiddeld 3-5 dagen) dan bij RHD1 het geval is. Het virus krijgt daardoor meer tijd om zich te verspreiden.
Symptomen RHD1
Na een incubatietijd van 16 uur tot 3 dagen kunnen de eerste symptomen optreden. De kenmerken van deze ziekte zijn: verminderde eetlust, benauwdheid en hoge koorts binnen 48 uur. In sommige gevallen kunnen zich hersenverschijnselen en krampen voordoen. In het laatste stadium van de ziekte zie je vaak schuimige bloederige neusuitvloeiing. Meestal sterft het konijn snel aan bloedingen in het lichaam. Deze bloedingen treden met name op in de darmen.
Het zijn deze bloeding waaraan de ziekte zijn naam heeft te danken: “hemorrhagisch” betekent “bloed”. De ziekte gaat echter niet altijd gepaard met bloedingen. Er is ook een vorm waarbij het konijn plots dood neervalt zonder eerst andere symptomen te hebben vertoond.
Symptomen RHD2
Een konijn dat geïnfecteerd is met het RHD2 virus zal veelal binnen 3-5 dagen sterven. We zien soms (acute) benauwdheid, koorts, bloedingen en zenuwverschijnselen vlak voordat het konijn overlijdt. Daarnaast geeft het RHD2 een meer chronisch ziektebeeld, waarbij het konijn gedurende langere periode algemeen ziek kan zijn. Vaak is er echter niets te zien aan konijnen met deze ziekte totdat ze acuut ziek worden en vrijwel meteen daarna sterven.
Therapie
Er bestaat geen goede therapie voor VHD. We kunnen alleen de symptomen bestrijden. Door warmte, vochtinfusen, pijnstiller en vitamines kan geprobeerd worden om het konijn op te peppen, maar in bijna alle gevallen verloopt de ziekte dodelijk. Als uw konijn besmet is met VHD, bescherm dan uw andere konijnen door goed op de hygiëne te letten. Zet het zieke konijn apart van de andere konijnen, maak het hok goed schoon en ontsmet het daarna.
Preventief vaccineren tegen myxomatose en RHD1 en RHD2
Aangezien voor de ziektes geen goede therapie bestaat en ze vaak leiden tot de dood, is het verstandig om preventief te vaccineren. De Nobivac myxo-RHD plus enting geeft 1 jaar bescherming tegen Myxomatose en RHD1 en RHD2. Muggen en insecten komen ook binnenshuis voor, dus ook binnenkonijnen lopen risico. Het is daarom verstandig om ook binnenkonijnen te enten.
Wij raden u aan om uw konijn(en) éénmaal per jaar te laten enten. Wij adviseren dan om de enting bij voorkeur in het voorjaar te geven. Dan komen de meeste muggen en stekende insecten voor, waardoor het risico op ziekte het grootst is.
Vanaf 5 weken leeftijd kan uw konijn gevaccineerd worden.
Na de vaccinatie kan er een verdikking ontstaan in de huid op de plaats waar de vaccinatie gegeven is. Dit is een lokale reactie op de vaccinatie met het (Shope-)fibromavirus, na een paar weken zal deze zwelling wegtrekken.
Hygiëne
Goede hygiënische maatregelen helpen ook om deze ziektes te voorkomen. Gebruik horren of fijnmazig gaas tegen muggen en verzorg uw konijn goed. Het regelmatig opruimen van de ontlasting en urine van de konijnen zal voorkomen dat stekende insecten daar hun eitjes gaan leggen en zo een plaag kunnen worden.
Niet vaccineren als u konijn mogelijk al myxomatose heeft!
De weerstand van het konijn wordt door de vaccinatie verzwakt en vaccinatie geeft niet snel genoeg een bescherming om dit te compenseren. Een vaccinatie moet tijd krijgen om te gaan werken, een goede bescherming is er pas 7 dagen nadat de vaccinatie is gegeven.
